Sercem oddani Polsce, umysłem i zdolnościami służyli innym narodom
Od 8 grudnia 2022 r. Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Wł. St. Reymonta w Sokołowie Podlaskim jest gospodarzem wystawy „Znani nieznani. Polacy światu”. Ekspozycja, przygotowana przez Departament Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ we współpracy z Archiwum Polskiej Akademii Nauk po raz pierwszy została zaprezentowana w październiku 2018 roku w Pałacu Staszica w Warszawie. Do sokołowskiej placówki trafiła z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Uroczyste otwarcie wystawy odbyło się 12 grudnia. Wzięli w nim udział między innymi: Iwona Kozłowska, Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny w Konfederacji Szwajcarskiej oraz Księstwie Lichtensteinu; delegacja z Ministerstwa Spraw Zagranicznych; Joanna Jałosińska, główny wizytator z Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej MRiRW; Dorota Skrzypek, Mazowiecki Wicekurator Oświaty; ks. prof. dr hab. Jan Pietrzykowski, Dyrektor Archiwum Salezjańskiej Inspektorii w Warszawie, absolwent sokołowskiego „Rolnika”; goście z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, ks. kan Krzysztof Kisielewicz, proboszcz Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Sokołowie Podlaskim; lokalne władze samorządowe, dyrektorzy miejscowych placówek oświatowych i instytucji kultury. Nie zabrakło uczniowskich delegacji z sokołowskich szkół. Dla uczniów spotkanie było wyjątkową lekcją historii i patriotyzmu.
Wszystkich powitał dyrektor placówki Sławomir Wróblewski. Z dumą przedstawił pokrótce historię i teraźniejszość szkoły, która zajmuje istotne miejsce na oświatowej mapie powiatu i województwa. Głos zabrali też goście. Pomysłodawczyni ekspozycji, ambasador Iwona Kozłowska, która wcześniej współtworzyła wystawę „Polacy na Syberii” zapewniła, że dla polskiej dyplomacji projekty te są niezwykłą inicjatywą, przywracającą pamięć o wielu wybitnych rodakach zasłużonych dla świata i lokalnych społeczności. „Te niezwykłe, ale często tragiczne historie, czekają, by opowiedzieć je światu, ale i ten świat zadziwić heroizmem, geniuszem, odwagą, miłością Ojczyzny Polaków skazanych na tułaczy los – los emigranta”. Sławomir Kowalski, Dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą w MSZ, podkreślił wagę wychowania patriotycznego młodzieży. Koncepcję naukową wystawy przedstawiła dr Hanna Krajewska, Dyrektor Archiwum PAN w Warszawie. Uroczystość uświetnił poruszający program artystyczny w wykonaniu szkolnego zespołu wokalno- instrumentalnego, chóru szkolnego i recytatorów. Młodzież przybliżyła również bohaterów ekspozycji. W tematykę uroczystości wpisywała się scenografia.
Wystawa składa się z 23 plansz, na których zaprezentowano ogromne dokonania 44 Polaków – naukowców, odkrywców, wynalazców, twórców, ludzi biznesu i innych profesji. Większość z nich żyła wtedy, kiedy Polska była pod zaborami. Rozproszeni po świecie z powodu dziejowych burz nigdy się nie wyzbyli polskości. Dr Hanna Krajewska podkreślając to w swoim wystąpieniu przytoczyła słowa jednego z nich – Benedykta Dybowskiego, przyrodnika i odkrywcy: „Według mojego widzenia rzeczy ten, kto kocha szczerze kraj swój, potrafi sercem być w nim zawsze, chociażby był od niego oddalony o tysiące kilometrów, kto tej miłości nie posiada, będzie mu kraj własny obcym, chociażby w nim przebywał stale.”
Jednocześnie ci Polacy wnieśli ogromny wkład w rozwój wielu krajów. Wśród bohaterów wystawy nie zabrakło osób duchownych. Oto oni: bł. ks. Władysław Bukowiński (1905-1974), „apostoł Kazachstanu”; ks. Władysław Żebrowski (1891-1982), franciszkanin, misjonarz w Japonii; ks. Wacław Szuniewicz (1892- 1963), jezuita, lekarz okulista, misjonarz w Chinach i Brazylii., który w jednym z listów pisał: „Moja ojczyzna Polska pozostanie opiekunką mojej duszy, poglądów i języka”. Spośród pozostałych bohaterów wystawy wymienię kilku mniej znanych: Emil Antoni Korytko – powstaniec listopadowy, etnograf, niezwykle zasłużony dla słoweńskiego dziedzictwa narodowego; Kazimierz Gzowski – współtwórca centralnego systemu transportowego Kanady; Krystyn Olszewski – generalny projektant planu rozwoju Singapuru, twórca słynnego Marina City; Antoni Norbert Patek – genialny przedsiębiorca, pionier przemysłowej produkcji zegarków w Szwajcarii; inżynier Władysław Turowicz – generał Pakistańskich Sił Powietrznych i ich współtwórca; Henryk Bukowski – najwybitniejszy antykwariusz Skandynawii, większość swoich dochodów przeznaczał na zakupy dla polskich instytucji kulturalnych i naukowych, w tym Muzeum Polskiego w Raperswilu.
Wystawę można oglądać do 21 grudnia.
Tekst i zdjęcia: Jadwiga Ostromecka
