Zabrać gospodarzowi ziemię, to jak życie odebrać… 70. rocznica buntu kobiet w Olendach
Mszę św. koncelebrowali ks. prał. Zbigniew Niemyjski – dziekan hajnowski oraz ks. Marcin Szymanik – sekretarz biskupa drohiczyńskiego.
W homilii biskup Sawczuk przypomniał historię kolektywizacji, jej początki i konsekwencje. Podkreślił, że historia, która wydarzyła się w 1954 roku w Olendach była najbardziej głośnym wydarzeniem zbiorowego buntu przeciwko odbieraniu rolnikom ich własności. Kiedy zapadła decyzja o utworzeniu Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, mieszkańcy Olend, w tym przeważająca liczba kobiet wyszły na pole, aby zablokować spółdzielcze traktory orzące odebraną ziemię. 8 osób zostało aresztowanych i dotkliwie ukaranych. Bunt w Olendach wyróżniał się tym, że prym wiodły kobiety i dlatego nazwano go „buntem babskim”.
Bp Piotr dodał, że z całą pewnością nie była to tylko obrona własności prywatnej, ale przede wszystkim ochrona wartości, na których ludzie zbudowali swoje życie, wiara w Boga, troska o niepodległość Ojczyzny. Heroizm mieszkańców walczących o te wartości porównał do innych bohaterów: męczenników – podlaskich unitów, błogosławionej rodziny Ulmów, młodzieży broniącej krzyża w Miętnem. Ustawił w tym samym szeregu rolników, którzy w dzisiejszych czasach walczą o godne życie. Kończąc powiedział, że najważniejsze jest aby zakorzenić się w Chrystusie i z Nim podejmować i realizować wszelkie działania.
Na zaproszenie organizatorów wydarzenia – Wójta Gminy Rudka, Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, Proboszcza Parafii w Rudce, Koła Gospodyń Wiejskich w Olendach i Komitetu Obchodów odpowiedzieli i zaszczycili swoją obecnością: Senator Anna Bogucka, Poseł na Sejm RP Jacek Bogucki, Poseł na Sejm Sebastian Łukaszewicz, liczna grupa pracowników Instytutu Pamięci Narodowej, Podlaski Konserwator Zabytków, samorządowcy, służby mundurowe, członkowie Związku Piłsudczyków RP z Zaścianek oraz liczni mieszkańcy Olend i okolicznych miejscowości. Celem uroczystości było przypomnienie tej karty historii oraz oddanie hołdu mieszkańcom Olend, uczestnikom wydarzeń z 1954 r.
Po Mszy św. dalsza część uroczystości odbyła się w Olendach, gdzie w asyście pocztów sztandarowych złożono wiązanki kwiatów i odmówiono modlitwę w intencji heroicznych bohaterów i ich rodzin. Senator Anna Bogucka odczytała list Pani Prezydentowej Agaty Kornhauser Dudy, a liczni goście wygłosili przemówienia. Została również odsłonięta tablica pamiątkowa, na której znalazła się historia wydarzenia i nazwiska poszkodowanych kobiet.
Wszyscy uczestnicy spotkania z wielką uwagą wysłuchali prelekcji dra Marcina Markiewicza z Oddziału IPN w Białymstoku, poświęconej wydarzeniom z 1954 roku.
Spotkanie przy wspólnym stole było wspaniałą okazją do poznania relacji świadków tamtych wydarzeń. Jeśli nie od osób, które je bezpośrednio pamiętają, to od ich bliskich lub historyków, którzy ich wspomnienia opisywali.
Tekst i zdjęcia: Maria Smorczewska